لزوم استفاده از چاه ارت برای دستگاههای چاپ

سیستمی که جریانات الکتریکی را به زمین هدایت می‌کند،سیستم ارت یا چاه ارت می‌نامند. چاه ارت محافظ جان انسان در هنگام نشت ناخواسته جریان الکتریکی است. امروزه از سیستم ارتینگ به شکل گسترده‌ای در صنایع چاپ ، صنایع نفت، پتروشیمی، ساختمان‌سازی و مخابرات استفاده می‌شود.

چاه ارت چاله ای است که بصورت عمقی در زمین حفر کرده تا جایی که به رطوبت نسبی خاک رسیده و در داخل آن از صفحه مسی که توسط سیم مسی به صفحه جوش خورده استفاده کرده و صفحه را بصورت عمودی ( به جهت بیشترین سطح تماس با خاک ) در چاه ارت قرار داده و اطراف صفحه از مواد بنتونیت پوشانده و سیم مسی را به بیرون چاه ارت کشیده و به تابلوی تست باکس برده و از آن جا به کلیه دستگاههای الکتریکی متصل می نمائیم.
در ابتدا ما باید یک مدار الکتریکی تولید کنیم که دارای پتانسیل صفر باشد. یا به عبارت دیگر مدار الکتریکی که مقاومت بسیار پایین و کوچکی داشته باشد.
یکی از روشهای تولید چنین مدار الکتریکی استفاده از چاه ارت می باشد.

سیستم ارت Earth چیست؟

قبل از توضیح واژه چاه ارت باید به کلمه ارت پرداخت ، کلمه ارت (Earth) در علم مهندسی یعنی اتصال بدنه دستگاه الکتریکی به زمین می باشد، به عبارت دیگر به منظور حفاظت افراد و دستگاهها، در برابر اضافه ولتاژهای تولید شده در بدنه تجهیزات الکتریکی که باعث صدمه دیدن دستگاهها و افراد می شود، همچنین ولتاژهای بسیار زیاد و خطرناک ناشی از برخورد صاعقه با ساختمانها، باید به وسیله تجهیزاتی مستقیما در زمین خنثی شوند. به همین منظور استفاده از چاه ارت لازم و ضروری است
 در اتصال زمین (ارت) هدف ایمنی افراد که در حال کار کردن با دستگاه الکتریکی و ایمنی خود تجهیز الکتریکی می باشد. به عنوان مثال بارها شده است در آشپزخانه منازل به بدنه فلزی یخچال و ماشین لباسشویی دست زده اید و دچار الکتریسیته و برق گرفتگی ناچیز شده اید.علت این امر نشتی جریان و خاصیت میدان مغناطیسی دستگاه می باشد که بدنه فلزی دستگاه را اصطلاحا بار دار کرده است و در زمانی که شما به بدنه فلزی دستگاه در تماس قرار میگیرد جریان نشتی از طریق محل تماس وارد بدن و از طریق معمولا پا خارج می گردد، در این فرایند فرد دچار برق گرفتگی می شود
این نشتی جریان خاصیت عایقی و الکتریکی دستگاه را نیز در طولانی مدت دچار عیب و نقص می نماید

چاه ارت چگونه کار می کند ؟
برای پاسخ به این سوال باید اولا بدانیم

مقاومت بدن انسان چند اهم است؟ ثانیا مقاومت چاه ارت باید چند اهم باشد ؟ ثالثا مدار الکتریکی در زمان ایجاد چاه ارت چگونه خواهد بود؟

بدن انسان با توجه به ویژگیهای فردی و شرایط فیزیکی و بیولوژیکی در افراد مختلف گوناگون است. (مرد یا زن بودن، بزرگ یا کوچک بودن)
اما بطور معمول این مقاومت چیزی در حدود 2500 الی 5000 اهم می باشد. البته توقع ما از ایجاد چاه ارت بدست آوردن مقاومت پائین در حد زیر دو اهم می باشد. (مطابق مبحث 13 نظام مهندسی و دستورالعملهای وزارت کار)
زمانی که دستگاه الکتریکی به چاه ارت متصل باشد و فرد بصورت اتفاقی با بدنه دستگاه در تماس قرار گیرد در هنگام نشتی جریان بوجود آمده در سطح دستگاه الکتریکی جریان می تواند از بدن فرد و یا از طریق چاه ارت مسیر خود را پیموده و به محل تولید (مسیر برگشت) خود بازگردد. از آنجا که جریان الکتریکی تمایل دارد مسیری را بپیماید که مقاومت پائینی داشته باشد ترجیح می دهد به جای عبور از بدن فرد که دارای مقاومت 2500 الی 5000 اهم می باشد مسیر خود را عوض کرده و از چاه ارت که مقاومتی در حدود زیر دو اهم دارد عبور نماید.و فرد در برابر خطر برقگرفتگی حفاظت میکند
در وصل کردن چاه ارت جریان الکتریکی باید دقت قابل توجهی انجام شود گاها شده است که در مواردی این سیم اتصال را به جای نادرستی متصل کرده اند که کار بسیار پر خطر و کشنده ایی است.
درهنگام اتصال كامل سيم هاي فاز به سيم ارت فيوز مربوط به آن فاز عمل كرده و جريان را قطع مي كند ودر هنگام اتصال كامل سيم نول به سيم ارت اگر مدار ارتينگ داراي فيوز محافظ جان (FI)باشد، اين فيوز از 30 ميلي آمپر نشتي جريان به بالا را قطع مي كند وباعث قطع كامل جريان فاز و نول ميشود.
لازم به ذكر است كه سيم ارت و سيم نول به ظاهر از نظر اينكه بي برق هستند بسياربه يكديگر شبيه هستندولي در عمل دوسيم مستقل از هم وعملكردي متفاوت از يكديگر دارند, و هيچگاه  نمي توان از يكي بجاي ديگري استفاده كرد

برای تست سیستم چاه ارت میتوان با اهم متر به روش زیر عمل کرد  : 

لزوم استفاده از چاه ارت برای دستگاههای چاپ دیجیتال چیست ؟

همانطور که میدانید دستگاههای جدید چاپ دیجیتال از قبیل دستگاههای چاپ بنر و فلکس ، دستگاههای چاپ اکوسالونت ، دستگاههای چاپ فلت بد یووی ، دستگاههای چاپ سابلیمیشن وچاپ پارچه و ....همگی از سیستم های بسیار پیشرفته و دقیق بردهای الکترونیکی و هدهای چاپ بهره میبرند که در برخی موارد تغییرات ولتاژ و آمپر در حد چند دهم میتواند به مدارهای الکتریکی ،  برد و هدهای دستگاه آسیب وارد کند و حتی اگر آسیب جدی وارد نشود میتواند مشکلاتی از قبلی هد گرفتگی های مکرر در حین چاپ و عدم شفافیت چاپ را به همراه داشته باشد .

در مرحله اول با توجه به اینکه حجم بسیار بالایی از اطلاعات  در هنگام چاپ دیجیتال از طریق پورت  USB و یا شبکه کامپیوتر به چاپگر ارسال میشود عدم وجود چاه ارت میتواند موجب بروز نویز و نوسان در این جریان شود و اطلاعات چاپ در محل هایی ناگهان تغییر کند و فرآیند چاپ مختل گردد . 

در هدهای چاپ تغییرات ولتاژ میتواند فشار و میزان پاشش جوهر را تغییر دهد و خروجی مطلوب چاپ را به هم بریزد ، در صورتی که دستگاه چاپ به سیستم چاه ارت متصل نباشد هر چقدر هم که تکنسین های مربوطه ولتاژ را تنظیم کنند باز هم هر چند ساعت یکبار و گاهی هر چند دقیقه میزان ولتاژ هدها و برد ها و البته پاورهای الکترونیکی دستگاه بهم میریزد و تغییر میکند تا جایی که اپراتور چاپ را خسته و مستاصل مینماید و ممکن است به دنبال ایراد در جوهر مصرفی و یا هدهای دستگاه و سیستم فیزیکی دستگاه بگردند که در نهایت مشکل به وجود آمده را نمیتوانند به طور قطعی و دائمی رفع نمایند .

از طرف دیگر در صورت وصل نبودن دستگاه چاپ به سیستم ارت مقدار زیادی الکتریسته ساکن در بدنه دستگاه باقی میماند و این الکتریسته وقتی به جنس چاپ منتقل میشود باعث میگردد  گرده های جوهر( بصورت پودری و اسپری شده ) روی جنس در حال چاپ  در قسمتهای ناخواسته هم نشست کنند و کیفیت خروجی چاپ را به شدت پایین آورد .

همچنین در صورتی که الکتریسته ساکن روی جنس مورد چاپ وجود داشته باشد تا حد زیادی چسبندگی جوهر و دوام چاپ را کاهش میدهد و جوهر در آینده راحتر از روی سطح کنده و یا پاک خواهد شد 

اگر شما با دستگاههای چاپ دیجیتال از قبیل دستگاههای چاپ بنر و فلکس و یا دستگاههای چاپ سابلیمیشن کارکرده باشید ممکن است گاهی دیده باشید که در امتداد غلتکهای جلو دهنده مدیا ( پینچ رولرها ) سایه ای از رنگ ناخواسته و بصورت هاله ای کمرنگ چاپ میشود که این یکی از دلایل وجود الکتریسته ساکن زیاد روی بدنه دستگاه و جنس در حال چاپ میباشد .

از نشانه های دیگر چاپخانه هایی که به سیستم برق و ارت استاندارد متصل نیستند این است که بعد از مدت کوتاهی از راه اندازی دستگاههای نو ، تمامی بدنه دستگاه و حتی محیط چاپخانه سرشار از گرد رنگ بصورت پودری میشود و ظاهر دستگاه را بسیار کثیف و نا مطلوب مینماید .

همچنین به تجربه مشاهده شده است دستگاههای که از سیستم ارت استاندارد استفاده نمی نمایند عمر متوسط هدهای چاپ در آنها حدود 30% از دستگاههای مشابه کمتر است و با توجه به قیمتهای بسیار بالای هدهای چاپ این قضیه میتواند هزینه های سربار چاپخانه را به شدت افزایش دهد .

با توجه به مطالب ذکر شده هم از نظر علمی و ایمنی و هم از نظر اقتصادی حفر چاه ارت در محیط چاپخانه بسیار منطقی و توجیه پذیر میباشد و به شدت به همکاران توصیه میگردد این سیستم را در چاپخانه خود راه اندازی نمایند .

نوشته شده توسط : مازیار سلیمانی ( تکنسین ارشد فرارنگ تبلیغ )